De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) komt van oorsprong niet voor in Nederland maar verspreidt zich momenteel razendsnel. Het is daarmee een invasieve exoot, die wel heel duidelijk verschilt van de inheemse Europese hoornaar. De in Europa voorkomende Aziatische hoornaar is de ondersoort Vespa velutina nigrithorax.
Herkenning
Grootte
| Werkster: | 17 – 24 mm. |
| Koningin: | maximaal 32 mm. |
| Mannetje: | 17 – 24 mm. |
Borststuk en achterlijf
Het borststuk van de Vespa velutina nigrithorax is volledig zwart, net als de bovenkant van de kop. De Aziatische hoornaar is vooral herkenbaar aan het achterlijf, dat grotendeels zwart is, met twee dunne geel-oranje lijntjes, en een geel-oranje uiteinde aan het achterlijf. De poten zijn bij de eerste twee segmenten zwart, en aan het eind geel.
De Aziatische hoornaar is kleiner dan de inheemse Europese hoornaar, veel donkerder van kleur, en zonder roodbruin op het lijf.
Kop
De kop van de Aziatische hoornaar onderscheidt zich van andere wespensoorten door:
- Zwarte ogen met een bruine gloed;
- Een oranjegele clypeus (kopschild), zonder tekening;
- Zwart en harig bovenop de kop.
Leefwijze
Nest van de Aziatische hoornaar
| Vorm: | Rond of ovaal |
| Kleur: | Geelbruin |
| Grootte: | Ø minimaal 30 cm., tot wel 150 cm |
| Locatie: | Primaire nesten in donkere, holle ruimtes Secundaire nesten veelal op grote hoogte aan takken van bomen |
Het nest van de Aziatische hoornaar heeft net als dat van de inheemse Europese hoornaar een geelbruine kleur. Zowel de embronestjes, primaire nesten als de grote secundaire nesten hebben die kleur. Tref je ergens een geelbruin gekleurd wespennest aan, dan kan dat zowel van de Europese hoornaar, de gewone wesp als van de Aziatische hoornaar zijn.
Twee nesten in een seizoen
De koninginnen van de Aziatische hoornaar maken in het voorjaar een embryonestje op plekken waar ook andere sociale wespensoorten nesten bouwen. Wanneer dat nestje slaagt, noemt men dat het primaire nest. In veel gevallen beginnen de werksters in de loop van de zomer ergens in de buurt met het bouwen van een nieuw nest. Deze bevindt zich vaak hoog in een nabije boom en noemt men het secundaire nest. In de loop der tijd verhuist de hele kolonie naar het secundaire nest en komt het primaire nest leeg te staan.
Secundaire nesten in bomen zijn doorgaans zeer moeilijk te vinden doordat ze tot in het najaar verborgen zitten achter het bladerdek.
Bedreiging voor honingbijen, en meer
De Aziatische hoornaar is berucht omdat het menu van hun larven voor een groot deel uit honingbijen bestaat. De Aziatische hoornaar is een opportunist waarvoor de in grote hoeveelheden bij de bijenkast arriverende honingbijen een makkelijke prooi zijn. Zij pakken de bijen al vliegende heel gemakkelijk uit de lucht.
Ook sociale wespen
Naast honingbijen zijn ook sociale wespen een interessante prooi voor de Aziatische hoornaar. Ook deze leven in kolonies waardoor het dus makkelijk is om snel veel prooien te pakken. In het algemeen staan wespen op plek 3 van het menu. Vliegen staan op de tweede plaats.
Indirecte bedreiging voor insecten
Naast het feit dat Aziatische hoornaars grote hoeveelheden insecten verorberen, is zij ook indirect een bedreiging voor andere insecten. Door eenzijdige berichtgeving in de media met superlatieven als ‘monsterwesp’ en ‘horrorwesp’, voorbarige doemscenario’s en onjuiste foto’s, zijn vele onschuldige insecten die ten onrechte werden aangezien voor de Aziatische hoornaar, het slachtoffer.
