De middelste wesp (Dolichovespula media) is een relatief grote wespensoort. De koningin van de middelste wesp lijkt sprekend op een werkster van de Europese hoornaar. Daarom wordt de middelste wesp ook wel ‘kleine hoornaar’ genoemd.
Herkenning
Grootte
| Werkster: | 15 – 19 mm. |
| Koningin: | 18 – 22 mm. |
| Mannetje: | 15 – 19 mm. |
Borststuk
Het meest opvallende kenmerk op het borststuk van de middelste wesp is de gele ‘7’ links achter de kop (en rechts in spiegelbeeld). De middelste wesp is verder te herkennen aan het formaat; ze zijn groter dan de andere sociale wespen maar kleiner dan de Europese hoornaars. Vandaar ook de naam: “middelste wesp”.
Achterlijf
De middelste wesp heeft het bekende geel-zwarte patroon zoals andere sociale wespensoorten. Maar bij de werksters van de middelste wesp overheerst meestal het aandeel zwart. De zwarte strepen op het achterlijf zijn dus vaak breder dan de gele. Hierin verschilt de middelste wesp ook van de andere langkopwesp: de Saksische wesp.
Kop
Herkenning van de middelste wesp op basis van de kop is mogelijk op basis van enkele kenmerken:
- De onderkant van de ogen sluit niet direct aan op de kaken; er zijn zwarte ‘wangen’ tussen de ogen en de kaken;
- Een verticale streep op het kopschild (clypeus) bij koningin en werksters;
- Gele aanhechting van de antennes tussen de ogen;
- De facetogen hebben een bruinachtige gloed.
Leefwijze
Nest van de middelste wesp
| Vorm: | Kleine nesten in omgekeerde peervorm. |
| Kleur: | Grijs |
| Grootte: | Ø ongeveer 20 cm. |
| Locatie: | In struiken, soms onder andere (semi-)overkappingen in de buitenlucht. |
Het nest van de middelste wesp vind je altijd buiten in struiken of bomen, maar soms ook onder buitenlampen of andere kleine overkappingen buiten. Let dus vooral op bij het snoeien van een heg in de zomer. Iets wat je sowieso beter in de herfst of winter kan doen.
Vooral einde lente tot einde zomer
De middelste wesp is actief van het einde van de lente (eind april, begin mei) tot half september. In een zeldzaam geval tot eind september. Wanneer je een nest van de middelste wesp in augustus of september tegenkomt, staat deze dus al op uitsterven.
Geen zoetekauwen
Langkopwespen zoals de middelste wesp en de Saksische wesp komen in augustus niet bij de mens op zoek naar zoetigheid. Het zijn dus geen zoetekauwen zoals de limonadewespen. Althans, ze lusten wel zoetigheid, maar vinden dat in voldoende mate in de natuur.
Verdediging van nest
Als het nest van de middelste wesp bedreigd wordt, vliegen er meerdere werksters uit om het nest te verdedigen. Wie per ongeluk een wespennest verstoort, kan dus flink gestoken worden door meerdere wespen die fanatiek hun nest verdedigen.
Bij een lichte verstoring lopen de bewakers naar buiten en gaan op de buitenkant van het nest zitten. Als er vervolgens geen nieuwe verstoringen zijn kalmeren ze ook weer snel en lopen ze terug het nest in.
De kleine hoornaar
De koningin van de middelste wesp wordt nogal eens aangezien voor een Europese hoornaar. En dat is niet gek, ze hebben nogal wat gelijkenissen. De koningin van de middelste wesp is vrij groot, bijna net zo groot als een werkster van de Europese hoornaar. Verder heeft ze veel bruin op haar lijf en zijn haar poten ook bruinig.
Dit zijn de punten waarmee je de koningin van de middelste wesp kan herkennen:
- Bovenaan het borststuk, direct achter de kop, zie je links een gele “7”, rechts diezelfde tekening in spiegelbeeld;
- Achter de ogen loopt een gele band, bij de Europese hoornaar is die band (rood)bruin;
- Het eerste segment van het achterlijf van de middelste wesp begint direct zwart, terwijl de hoornaar daar eerst nog een bruine ring heeft.
En als je een vooraanzicht van de kop hebt, zie je dat de antennes naast de ogen beginnen met geel, waar dat bij de hoornaar bruin is. En omdat de middelste wesp een langkopwesp is, sluiten de ogen niet direct aan op de kaken.
Je identificeert een middelste wesp (zowel de koningin als werksters en mannetjes) over het algemeen het makkelijkst en snelst aan de gele 7’s op het borststuk.
